The Traditional Education of Ancient Cambodia ការសិក្សាសម័យបុរាណ(ការសិក្សាសម័យថ្មី)

ការសិក្សាសម័យថ្មី

នៅក្នុងអត្ថបទខាងដើម យើងខ្ញុំបានជម្រាបជូនអំពីកាសិក្សាសម័យបុរាណ ។ថ្ងៃនេះសូមលើក

យកការសិក្សាសម័យថ្មីមកពិពណ៌នាជូនជាបន្តេទៀត ។

ក្រោយឆ្នាំ ១៨៨៤ រាជការអាណានិគមបារាំង មិនគ្រាន់តែធ្វើការកែទម្រង់រចនាសម្ពន្ធគ្រប់

គ្រងប្រទេស តែផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គមប៉ុណ្ណោះទេសូម្បីតែខាងវិស័យសិក្សាធិការ ក៏មាន

ការប្រែប្រួលយ៉ាងជ្រាលជ្រៅផងដែរ ។ តាំងពីដើមរៀងមក កូនចៅរបស់ប្រជារាស្រ្តទូទៅ​ បានទទួល

ការសិក្សា តែពីសំណាក់វត្តអារាមតែប៉ុណ្ណោះ ។ សូម្បីមកដល់ពេលនេះហើយក៏ដោយក៏ការសិក្សា

ថ្នាក់បឋមរបស់រដ្ឋ នៅពុំទាន់បានរីកសាយ ទៅដល់ភូមិ ឃុំ ទូទាំងនៅឡើយដែរ ។ ដូច្នេះ  កូនចៅអ្នក

ស្រុក នៅតែបន្តការសិក្សានៅវត្តដូចមុនដដែល ។​ ប៉ុន្តែការសិក្សាបែបគុរុកោសល្យថ្មីនេះ មានការ

ខុសប្លែកពីរបៀបរបបរៀនសូត្រពីជំនាន់មុនឆ្ងាយណាស់ ។ សិស្សមានថ្នាក់រៀន មានតុ ជើងម៉ា សម្រាប់អង្គុយ មានក្តារឈ្នួន មានក្តារខៀន ដីសសៀវភៅអាន សៀវភៅសរសេរ ស្លាបប៉ាក្កា ទឹកខ្មៅ ខ្មៅដៃ ។ល ។​ គ្រូបង្រៀនជាព្រះសង្ឃសុទ្ធតែត្រូវបានបញ្ជូនទៅសិក្សាកិច្ចកាគរុកោសល្យ ចិត្តសាស្រ្ត វិធីសាស្រ្តថ្មី នៅតាមមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលគ្រូ ដែលបានបង្កើតឡើងនៅស្ទើរតែគ្រប់ខេត្តទាំង

អស់ ។ ព្រះសង្ឃជាគ្រូបង្រៀន ស្ទើរតែទាំងអស់បានទទួលប្រាក់និច្ចភត្ត ( បៀវត្យ ) ខ្លះៗពីរដ្ឋ ។

ក្នុងការគ្រប់គ្រង គេមានចាត់តាំងជាខ្សែរយៈ ទាំងពីលើរហូតដល់ក្រោមគឺ ៖

១ . អគ្គាធិការដ្ឋានទូទាំងប្រទេស តាំងពីរាជធានី

២ . អធិការដ្ឋានប្រចាំខេត្តនិមួយៗ

៣ . អធិការដ្ឋានប្រចំាស្រុក

ស្ថាប័នទាំងនេះ មានភារៈមើលការខុសត្រូវទៅតាមមុខការរៀងខ្លួនៗ ។ កម្មវិធីសិក្សាទូទៅ ត្រូវបានក្រសួងធិការ ចាត់ឲ្យផ្នែកគរុកោសល្យរៀបរៀងជាសៀវភៅផ្ញើទៅគ្រប់វត្ត ។ លោកគ្រូបង្រៀន

ត្រូវមានភារកិច្ចត្រូវបែងចែកពង្រាយកម្មវិធីរួមនេះ ជាឆមាស ត្រីមាស និងប្រចាំខែ ដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ ។ ខុសពីសាលាសិក្សារដ្ឋ សាលាវត្តនវសិក្សា​ រៀនក្នុងមួយថ្ងៃ តែមួយពេលប៉ុណ្ណោះ គឺចាប់ពីម៉ោង

មួយរសៀល​ រហូតដល់ម៉ោងប្រាំល្ងាច ។ សិស្សតូច ៗ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យវិលទៅដេកនៅផ្ទះ ជាមួយ

គ្រួសាររៀងៗខ្លួន ។ ចំណែកឯសិស្សធំៗលោកគ្រូឃាត់ឲ្យនៅបរិភោគបាយ ហើយដេកនៅវត្ត ដើម្បីរៀនធម៌អាថ៌ នៅពេលយប់ព្រមទាំងរៀនលេខនព្វន្តផ្សេងៗទៀត ។ ម្យ៉ាងទៀត  សិស្សថ្នាក់

បដិញាណដ្ឋាននិងត្រូវប្រឡងយកសញ្ញាប័ត្របឋមសិក្សាជាន់ដំបូងដូច្នេះគ្រូត្រូវខំប្រឹងប្រែងបង្រៀន

សិស្សបន្ថែមនៅពេលយប់ ដើម្បីឲ្យសិស្សប្រឡងជាប់ច្រើន ។

សាលាបឋមសិក្សា​ ( សាលាវត្ត ) ចែកជាបីថ្នាក់សិក្សាគឺ ៖

ថ្នាក់កុមារដ្ឋាន ( Cours enfantin )

ថ្នាក់បរិច្ឆនដ្ឋាន ( Cours prepratoire )

ថ្នាក់បដិញ្ញាណដ្ឋាន ( Cours elementaire )

លោកគ្រូបង្រៀនសាលាវត្ត អនុញ្ញាតឲ្យសិស្សចូលរៀនចាប់ពីអាយុ ៧ ឆ្នាំ ឡើងទៅដល់អាយុ ១៥ ឆ្នាំ ។ វត្តមួយចំនួនតូច មានគ្រូបង្រៀនគ្រប់ទាំងបីថ្នាក់ ។ វត្តខ្លះទៀត មានគ្រូបង្រៀនតែមួយអង្គ ។

ក្នុងករណីនេះ គេត្រូវប្រមូលសិស្សទាំងបីថ្នាក់ មកអង្គុយរៀនរួមគ្នា ក្នុងថ្នាក់តែមួយ ដែលគេហៅថា

 ថ្នាក់បង្រួម ( Classes reunies ) ថ្នាក់បង្រួមរបែបនេះ ធ្វើឲ្យលោកគ្រូមានការលំបាកនិងនឿយហត់

ច្រើន ព្រោះត្រូវបង្រៀនដូរវិលជាប់ ពីថ្នាក់មួយទៅថ្នាក់មួយពុំមានពេលសំរាក់ឡើយ ។ ជួនកាលលោក

គ្រូ បានចាត់សិស្សពូកែណាម្នាក់ នៅថ្នាក់បដិញាណដ្ឋាន ជាជំនួយការក្នុងការបង្រៀន និងគ្រប់គ្រង

ថ្នាក់កុមារដ្ឋាន ។

សម្រាប់កុមារដ្ឋាន លោកគ្រូចាប់ផ្តើមបង្រៀនព្យញ្ជនៈរៀងតាមលំដាប់មុនក្រោយតាំងពី ក . ខ . គ . ឃ . ង រហូតដល់ ស . ហ . ឡ . អ . ។ បន្ទាប់មក ត្រូវរៀនស្រះនិស្ស័យទាំង២១តួគឺ ា  ិ ី រហូតដល់ ាំ ះ េះ ោះ ។ បន្ទាប់ពីស្រះនិស្ស័យ លោកគ្រូបង្រៀនស្រះពេញតួគឺស្រះ អ អា ឥ......រហូតដល់ ឯ ឰ ឱ ឳ អុំ អំ​ អាំ អះ ។ ទាល់តែរៀនចប់ចាំអស់ព្យញ្ជនៈ៣៣តួ ស្រះនិស្ស័យ ស្រះពេញតួ ទើបលោកគ្រូបង្រៀនបំបែក ទៅតាមលំដាប់រៀងពី ៖

ក  កា  កិ  កី      ........... កុំ  កំ  កាំ  កះ  កុះ  កេះ  កោះ

ខ  ខា  ខិ  ខី       ...........​ ខុំ  ខំ  ខាំ  ខុះ ខេះ  ខោះ

គ  គា  គិ  គី      ..........  គុំ  គំ  គាំ  គះ  គេះ  គោះ

ឃ ឃា ឃិ ឃី ..........  ឃុំ ឃំ ឃាំ ឃះ ឃេះ ឃោះ

......... រហូតដល់ អ អា អិ អី ........ អុំ អំ អាំ អះ អេះ អោះ គឺរៀនរៀងតាមលំដាប់ យ៉ាងនេះ មិនហ៊ានផ្លោះ  រំលងមុនជាក្រោយឡើយ ។​ កាលណារៀនបំបែកចប់ហើយ  លោកគ្រូបន្តរៀនផ្ញើ

ជើង ។ ការរៀនពីផ្ញើជើង ក៏តែងតែគោរពទៅតាមលំដាប់ស្រះនិស្ស័យ តាំងពីដើមរហូតដល់ចប់ដែរ ។

ឧ . ខ្ល  ខ្លា  ខ្លិ  ខ្លី . ក្រ  ក្រា  ក្រិ  ក្រី​  .  ខ្ទ  ខ្ទា  ខ្ទិ  ខ្ទី ។​ ល ។ ការបង្រៀនប្រកបត្រូវធ្វើជាបន្ត បន្ទាប់

ពីសិស្សបានរៀនផ្ញើជើងចេះចាំស្ទាត់ហើយ ។ សូមជម្រាបថា ការផ្លាស់ពីដំណាក់មួយ ទៅដំណាក់

មួយទៀតនោះ ត្រូវតែឆ្លងកាត់ការសាកល្បង គឺលោកគ្រូរកពាក្យឲ្យសិស្សសរសេរនៅលើក្តារឈ្នួនជា

ពួក ឫហៅសិស្សមកប្រដៅម្តងម្នាក់ៗ ដោយឲ្យសរសេរពាក្យណមួយ នៅក្ដារខៀននៅចំពោះមុខ

សិស្សឯទៀត ឫក៏ឲ្យសិស្សអាននូវពាក្យដែលបានរៀនរួចហើយ ។ កាលណាគ្រូពិនិត្យឃើញថា សិស្ស

ភាគច្រើនដាច់ខាត ចាប់បានតាមទាន់នូវចំណេះដែលបានបង្រៀននោះហើយ ទើបអនុញ្ញាតឲ្យបន្ត

ការសិក្សាទៅកំរិតលើទៀត ។ នៅដំណាច់ឆ្នាំសិក្សា សិស្សកុមារដ្ឋានត្រូវចេះអានឲ្យរត់មាត់ ( Lectuere courante  ) ។ ខាងវិជ្ជាលេខនព្វន្ត​ត្រាទុក ពីរខ្ទង់ និងចំណោទងាយៗ ។ ហើយសិស្សក៏ត្រូវចាំមេលេខ ពីមេ ២ដល់មេ ៩ យ៉ាងស្ទាត់ដែរ ។ សូមជម្រាបថា ការបង្រៀនមេលេខនេះ មិនមែនធើ្វតាមសិស្ស

ម្នាក់ៗទេ គឺបង្រៀនរួមគ្នាតែម្តងដោយឲ្យសិស្សទាំងអស់សូត្រមេលេខចាប់ពីមេ២ រហូតមេ៩ រផងរាល់

ល្ងាចមុននិងឲ្យសិស្សចេញពីផ្ទះ ។ ធើ្វយ៉ាងនេះដដែលៗ​ រៀងរាល់ថ្ងៃ សិស្សតូចអាចចាំបានដោយ

ឯងៗ ពុំចាំទន្ទេញរៀងៗខ្លួនដូចសព្វថ្ងៃនេះឡើយ ។

នៅសាលាវត្ត សិស្សមិនឈប់ថ្ងៃអាទិត្យ ឬថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដូចសាលារដ្ឋទេ គេឈប់សំរាករាល់

ថ្ងៃសីល ( មួយខែ៤ដង ) និងរាល់បុណ្យសាសនាផ្សេងៗដូចជា បុណ្យកឋិន បុណ្យផ្កា មាឃបូជា វិសាខបូជា ភ្ជុំបិណ្យជាដើម ។ នៅចុងឆ្នាំសិក្សា លោកគ្រូពិនិត្យវាយតម្លៃ ដើម្បីរៀនបន្តទៅថ្នាក់លើ

ទៀត ។ ដោយឡែកសិស្សថ្នាក់បដិញាណដ្ឋាន ត្រូវប្រឡងយកវិញ្ញាបនប័ត្របឋមសិក្សាជាន់ដំបូង ។​ គេតែងយកវត្តដែលព្រះអនុគណគង់នៅ ជាមជ្ឈមណ្ឌលប្រឡង ។នៅសម័យប្រឡងសិស្សថ្នាក់

បដិញាណដ្ឋានគ្រប់វត្ត ក្នុងស្រុកទាំងមូល នាំគ្នាមកដេកស្នាក់នៅក្នុងវត្តអនុគណ ដើម្បីរង់ចាំប្រឡង ។ វិញ្ញាសាប្រឡងមាន៣គឺ ៖ តែងសេចកី្ត សរេសរតាមសូត្រ ( សរេសរតាមអាន ) និងចំណោទ

 ( ចំណោទពីរ ) ដែលត្រូវការ ពេលវេលាពេញមួយថ្ងៃ ។ ពេលព្រឹកសិស្សត្រូវធ្វើវិញ្ញាសាៈ តែងសេចកី្ត និងសរសេរតាមអាន ។ ឯវិញ្ញាសាចំណោទពីរ ត្រូវធ្វើនៅពេលរសៀល ។ នាថ្ងៃប្រឡងលោកប្រធាន

បុស្តិ៍រដ្ឋបាលប្រចាំស្រុក និងជាតំណាងលោករេស៊ីដង់ខេត្ត អញ្ជើញមកជាអធីបតីក្នុងការប្រឡង ។ លោកអញ្ជើញដើរមើលបេក្ខជនធើ្វវិញ្ញាសានៅតាមបន្ទប់ប្រឡងដោយផ្ទាល់ដោយមានមន្រី្តសាលាស្រុកជាតិខ្មែរនិងអាវុធហត្ថ ជាតិបារាំងហែហមមកជាមួយផង ។ កាលណោះសិស្សសាលាវត្តណា

ប្រឡងជាប់សញ្ញាប័ត្រនេះ គេចាត់ទុកជាកតិ្តយសធំណាស់ ។ សាមីខ្លួន និងឳពុកម្តាយ រីកមុខរីកមាត់​ ដោយសាមានសញ្ញាប័ត្រនេះព្យួរនៅជញ្ជាំងផ្ទះ ។ សិស្សសាលាវត្តណា បានប្រឡងជាប់សញ្ញាប័ត្រ

នេះអាចចាត់ថា បានបញ្ចប់ការសិក្សាជាន់ដំបូងស្ថាពរហើយ ។

នៅពេលនេះ សិស្សអាចមានច្រកបី ៖

ក./ ទៅបន្តការសិក្សានៅសាលារៀបរយរបស់រដ្ឋ

ខ./​ សិស្សអាចបួសជាសាមណេរក្នុងវត្តដែលខ្លួនរៀន

គ./ សិស្សអាចផ្អាកការសិក្សាត្រឹមនេះ ហើយវិលមកប្រកបការងារជាស្រែចម្ការជាមួយឳពុក

ម្តាយវិញ ។

កាលណោះពិតមែនតែយើងបានកែទម្រង់ខ្លះៗ អំពីរបៀបរបបសិក្សាខ្លះពីសម័យបុរាណ ក៏ប៉ុន្តែអាស្រ័យដោយព្រះសង្ឃជាគ្រូបង្រៀន ត្រូវបំពេញភារកិច្ចផ្សេងៗ ក្រៅពីធ្វើគ្រូបង្រៀនហើយ

ការបំពាក់អំពីកិច្ចការគរុកោសល្យទៀតសោត ក៏នៅមានកម្រិតម្លោះហើយយើងពុំទាន់បានទទួល

លទ្ធផលខ្ពស់នៅឡើយតែទោះជាយ៉ាងនេះក្តីក៏យើងបានបោះជំហានមួយយ៉ាងវែងឆ្ពោះទៅរកការ

សិក្សាទំនើបជាបង្គួរ ។ យើងអាចមានមោទនៅភាពម្យ៉ាងទៀតថា៖ កូនខ្មែរមានវាសនា បានទទួល

ឋានៈជាអក្ខរជន ជិតទៅ ៩០% ( កៅសិបភាគរយ ) អាស្រ័យដោយគុណដ៏ថ្លៃថ្លានៃសាលាវត្តនេះឯង ។ បច្ចុប្បន្ន មន្រី្តរាជការតាំងពីថ្នាក់តូចរហូតដល់ថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីសុទ្ធតែមានអតីតភាពជាសិស្សសាលាវត្ត មានគ្រូបង្រៀនជាព្រះសង្ឃ ។ សិស្សគណទាំងអស់ នូវតែគោរពដឹងគុណគ្រូព្រះសង្ឃសាលាវត្ត ទុកដូចជាអ្នកដឹកដែរ ជាអ្នកបើកភ្នែកឲ្យខ្លួនបានភ្លឺស្វាង បានដើរត្រង់ទៅតាមផ្លូវនៃវឌ្ឍនភាព ។ 

វត្តមាននាទីជានិច្ចក្នុងសង្គមខ្មែរពោលគឺ ជាមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់អប់រំ ជាមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ ជាទីជួបជុំគ្នា ជាទីកន្លែងសម្រាប់ស្នាក់រៀន ។ល ។ ប្រព័ន្ធអប់រំនៅកម្ពុជាបាន វិវត្ដន៍ជាលំដាប់ ។សាលា

រៀនសាធារណៈ បានកើតមានដុះដាលទទឹមគ្នានឹងសាលារៀនវត្ដ ។ នៅទីប្រជុំជនខេត្ដនីមួយៗ វិទ្យាល័យសម្រាប់ទទួលយុវសិស្ស ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ  អត្រាយុវនារីមានចំនួនតិចជាងបុរស  បើ

ប្រៀបធៀបនឹងចំនួនយុវសិស្សជាទូទៅ ។ នៅក្នុងសវត្សទី២១ នេះសង្គមខ្មែរបានទទួលការផ្លាស់ ប្តូរ ច្រើនណាស់ជាពិសេសលើវិស័យវប្បធម៌ និងអក្សរសាស្រ្ត ។ ចំពោះយុវជនក្នុងគ្រួសារមធ្យម ច្រើនទៅ

សិក្សានៅសាលារៀនសាធារណៈ ដែលជាសាលាចំណាយអស់ថវិការតិច ឬការមូលរៀនដោយមិន

មានបង់ប្រាក់ ដោយទទួលបានអាហារូបករណ៍ពីក្រសួងអប់រំ ដែលពួកគេបានពិន្ទុល្អនោះគេនិង ជាប់

ដោយស័្វយប្រវតិ្ដ ។

ចំនែកយុវសិស្ស បុត្រធីតា អ្នកមានសម្បតិ្តច្រើនគេ បានទៅសិក្សានៅសាលាឯកជនដែល

អាចជ្រើសរើសតាមមុខវិជ្ជាដែលគេចង់រៀន ដើម្បីមានលទ្ធភាពសិក្សាភាសាបរទេសនានាដូចជា៖ ភាសាអង់គ្លេស ភាសាចិន ភាសាកូរ៉េ ភាសាថ្ងៃ ។ល។ គឺជាភាសាមានផលប្រយោជន៍ហើយទទួលបាន

បា្រក់បៀវត្សរ៍ខ្ពស់ ជួយដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារបានស្រួល។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកយើងឃើញការ

ផុសផុល យ៉ាងច្រើនឥតគណនានូវប្រព័ន្ធសោតទស្សន៍នានាបែបបរទេសនិយមគឺ មាន វិទ្យុ ទូរទស្សន៍

 កុំព្យួទ័រ ( Internet )  វីដេអូ .....ដោយសារតែបច្ចេកវិទ្យាមានការរីកចំរើនជាលំដាប់អាចឲ្យយើងសិក្សា

បាន តាមរយៈប្រព័ន្ធ Internet ពីម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀត ។ ឯសម្ភារៈសិក្សា សិស្សមានថ្នាក់រៀន មានតុ កៅអី ក្តារខៀន សៀវភៅអាន សៀវភៅសរសេរ អាគារមានច្រើនជាន់ទៅតាមសាលានីមួយៗ

ឯបន្ទប់បំពាក់ទៅដោយឧបករណ៍ទំនើបៗមានដូច ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ កង្ហារ ភើ្លងអគ្គីសនីគ្រប់គ្រាន់ ។ ការសិក្សាសម័យទំនើបនេះ គេបានបញ្ជូលគ្នាមានទាំងសិស្សប្រុសសិស្សស្រីថែមទាំងមានព្រះសង្ឃ

ចូលរួមក្នុងការសិក្សាសិស្សមានថ្នាក់ជាមួយគ្នាទៀតផង ។ ឯការបង្រៀនភាគច្រើនគឺជាសកម្មភាព

សិស្សជារបៀបគោលវិធីសិស្សមជ្ឈមណ្ឌល ឬនិស្សិតត្រូវមានសកម្មភាពច្រើនជាគ្រូក្នុងការរៀន ចំណែកលោកគ្រូអ្នកគ្រូគ្រាន់តែជាអ្នកណែនាំបង្ហាញផ្លូវប៉ុណ្ណោះ ។ លើសពីនេះដឹង ចំណេះធ្វើមាន

ក្រមសីលធម៌ល្អ មានបទពិសោធពេញខ្លួន ។ មានលោកគ្រូអ្នកគ្រូខ្លះបានទាំងបញ្ចប់អនុបណិ្ឌត ពីក្នុង

ស្រុក និងក្រៅស្រុកទៀតផង ថែមទាំងនាំយកចំណេះដឹងល្អៗ មកចែកជួន សិស្សនិស្សិតផងដែរ ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រទេសកម្ពុជាយើងជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដោយសរតែសង្រ្គាមរាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំ បាត់បង់អស់នូវអ្នកមានចំណេះដឹង ។ ដូចនេះហើយទើប រាជរដ្ឋាភិបាល យកចិត្ដទុកដាក់ខ្លាំងទៅលើ

វិស័យអប់រំដោយបានបងើ្កតនូវសាលារៀនគ្រប់ទិសទី ដើម្បីពង្រឹងផ្នែកធនធានមនុស្សឡើងវិញ ព្រោះ

ថា ប្រទេសជាតិមួយរីកចំរើន សិ្ថតថេរគង់វង្សអាស្រ័យលើអ្នកមានចំណេះដឹងជាអ្នកថែរក្សាការពារ ដែលពោរពេញទៅដោយមោទនភាពរបស់ជាតិខ្លួន ។

សនិ្នដ្ឋាន

សរុបមកឃើញថា ការសិក្សានៅសម័យថ្មី វាមានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងនៅសម័យបុរាណ​ ព្រោះថាសម័យថ្មីនេះសិស្សមានសម្ភារៈ សិក្សាគ្រប់គ្រាន់មានថ្នាក់រៀន មានតុ កៅអីសម្រាប់អង្គុយ

 មានក្តារឈ្នួន មានក្តារខៀន ដីស សៀវភៅអាន សៀវភៅសរសេរ ស្លាបប៉ាកាទឹកខ្មៅ ប៊ិក ខ្មៅដៃ ។ ល ។ គ្រូបង្រៀនត្បិតជាព្រះសង្ឃគ្រហស្ថ ប៉ុន្ដែសុទ្ធតែបានឆ្លងកាត់ការសិក្សាកិច្ចការគរុកោសល្យ ចិត្តសាស្រ្ដ វិធីសាស្រ្ដថី្ម នៅតាមមជ្ឈមណ្ឌលបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូនៅតាមស្រុកខេត្ដនានា ។ ឯការ

បង្រៀនបានបែងចែកទៅតាមកំរិត និងអាយុសិស្ស។សម្រាប់ថ្នាក់កុមារគ្រូបង្រៀនពីព្យញ្ជនៈរៀងតាម

លំដាប់មុនក្រោយ ។ ឯវិជ្ជាលេខនិព្វន្តវិញត្រូវរៀនពីលេខធំ ហើយត្រូវចេះធ្វើលេខបូក លេខចែក លេខគុណ និងលេខដក ។ ម្យ៉ាងទៀតមេលេខត្រូវទន្ទេញឲ្យចាំមាត់ស្ទាត់ចាប់ពីមេលេខពីរដល់មេលេខ

ប្រាំបួន ។ ចំនែកការប្រឡងមានបីមុខវិជ្ជា សម្រាប់ថ្នាក់បដិញ្ញាណដ្ឋានគឺតែងសេចក្ដីសរសេរតាម

សូត្រ ( សរសេរតាមអាន )​និងចំណោទ ។ ពេលប្រឡងជាប់សាមីខ្លួន និងឪពុកម្តាយរីកមុខមាត់

ដោយសារមានសញ្ញាបត្រនេះព្យួរនៅជញ្ជាំងផ្ទះ ។ អ្នកប្រឡងជាប់អាចមានជំរើសសម្រាប់ជីវិតរបស់

គេ ។ ដូចនេះ ការសិក្សាសម័យថ្មីនេះត្បិតតែសិក្សានៅតាមវត្តមែន ប៉ុន្ដែសិស្សគ្រប់គ្នាមានចំណេះដឹង

ពិតប្រាកដ ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើល្អមួយសម្រាប់ពួកគេ ។ ម្យ៉ាងទៀតពួកគេ មិនដែលភ្លេចគុណ

ព្រះសង្ឃដែលបានដឹកដៃពួកគេឆ្លងផុតនូវជ្រោះអវិជ្ជានេះឡើយ ។ ការសិក្សាសម័យថ្មីនេះគេបាន

បញ្ជូលគ្នាទាំងប្រុសស្រី  ថែមទាំងមានព្រះសង្ឃចូលរួមក្នុងការសិក្សា  ក្នុងថ្នាក់ជាមួយគ្នាទៀតផង ។